Celem niniejszej strony internetowej jest upowszechnienie wiedzy nt. zagadnień dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), upowszechnienie modelu PPP, zapewnienie komunikacji między jednostkami publicznymi w zakresie promocji dobrych praktyk, w tym projektów PPP zrealizowanych, jak i planowanych do realizacji. Czytaj więcej ...

Zainteresowani znajdą tu informacje nt. regulacji prawnych dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego - polskich i unijnych aktów prawnych i wytycznych w zakresie PPP, informacje ogólne dotyczące łączenia PPP z funduszami UE, zapowiedzi i relacje z najważniejszych wydarzeń informacyjno – promocyjnych w zakresie PPP.

Partnerstwa publiczno-prywatne zgodnie z art. 2 pkt. 24  rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 oznaczają formę współpracy między podmiotami publicznymi a sektorem prywatnym, których celem jest poprawa realizacji inwestycji w projekty infrastrukturalne lub inne rodzaje operacji realizujących usługi publiczne, poprzez dzielenie ryzyka, wspólne korzystanie ze specjalistycznej wiedzy sektora prywatnego lub dodatkowe źródła kapitału.

Partnerstwo publiczno-prywatne polega na wspólnej realizacji przedsięwzięcia opartej na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

Zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego uregulowano w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20090190100

oraz ustawie z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001920

Wyboru partnera prywatnego dokonuje się zasadniczo w oparciu o procedurę ustawy PZP lub ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Przedmiotem PPP jest dostarczenie i utrzymanie przez umowny okres infrastruktury lub też świadczenie usług połączone z zarządzaniem udostępnioną infrastrukturą publiczną. Kompleksowy charakter inwestycji PPP obejmuje projektowanie, finansowanie, budowę (przebudowę), utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą lub tylko świadczenie usług i zarządzanie powierzoną partnerowi prywatnemu infrastrukturą. Partnerstwo publiczno-prywatne nie jest metodą prywatyzacji, najpóźniej po okresie umownym wszelkie aktywa będące przedmiotem umowy PPP przekazywane są podmiotowi publicznemu, chyba że umowa stanowi inaczej. W PPP to strona publiczna ponosi odpowiedzialność przed społeczeństwem za jakość świadczonych usług.

Regulacje prawne

Na stronie internetowej https://www.ppp.gov.pl w zakładce akty prawne znajdują się regulacje polskie i regulacje unijne do pobrania w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego, w tym w szczególności:

1. Polityka Rządu w zakresie rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego "Polityka PPP” jest pierwszą rządową kompleksową wizją rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Jej głównym celem jest zwiększenie skali i efektywności inwestycji realizowanych w formule PPP.

https://www.ppp.gov.pl/file.php?i=przegladarka-plikow/POLITYKA-PPP-0717_1.pdf

2. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym określa zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, którego przedmiotem jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20090190100

3. Ustawa z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi z ostatnimi zmianami określa prawne i proceduralne aspekty zawierania umów koncesji na roboty budowlane lub usługi, środki ochrony prawnej oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001920

4. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1076 z dnia 28 kwietnia 2015 r. ustanawiające na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 dodatkowe przepisy dotyczące zastąpienia beneficjenta i stosownych obowiązków oraz minimalne wymogi, które mają być zawarte w umowach partnerstwa publiczno-prywatnego finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

https://www.ppp.gov.pl/file.php?i=przegladarka-plikow/RD-pl-2015-1076.pdf

5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji.

https://www.ppp.gov.pl/file.php?i=przegladarka-plikow/Dyrektywa-o-koncesjach-PL-TXT.pdf

Warto zaznaczyć, że zastosowanie PPP może być bardzo istotne w kontekście obecnie proponowanych rozwiązań dotyczących perspektywy finansowej 2021-2027, z której (na obecnym etapie propozycji KE) mogą do samorządów trafić znacznie niższe dotacje unijne. W związku z tym samorządy chcące zachować dotychczasowe tempo rozwoju, w poszukiwaniu innych możliwości rozwojowych mogą zwrócić uwagę m.in. na szersze wykorzystanie partnerstwa publiczno-prywatnego.

Umowy o partnerstwo to kontrakty wieloletnie, pozwalające na efektywną współpracę sektora prywatnego i publicznego w realizacji zadań publicznych. Partnerstwo publiczno-prywatne jest odmienną – od tradycyjnie dotychczas stosowanej – formułą realizacji usług publicznych. Formuła PPP zakłada odstąpienie od zasady finansowania świadczenia usług publicznych wyłącznie środkami publicznymi. W PPP, w oparciu o umowę cywilno-prawną, to Partner Prywatny przejmuje na siebie obowiązek finansowania przedsięwzięcia oraz odpowiedzialność za działania gospodarcze związane z realizacją projektu. Po stronie Partnera Publicznego pozostaje odpowiedzialność za poziom i jakość świadczenia usługi. Taki podział praw i obowiązków pozwala na wykreowanie dla podmiotów prywatnych nowych możliwości osiągania dochodów, a Partnerom Publicznym umożliwia istotne zwiększenie skuteczności i efektywności realizacji usług publicznych, pomimo braku niezbędnych środków publicznych. Jak wskazują doświadczenia zagraniczne, PPP może być skuteczną i efektywną metodą zwiększania wolumenu i jakości usług publicznych.

Przesłanki zastosowania PPP

Decyzja o zastosowaniu sposobu realizacji konkretnego zadania publicznego, w tym 
z zastosowaniem formuły PPP, musi być poprzedzona oceną efektywności realizacji przedsięwzięcia w ramach formuły PPP w porównaniu do efektywności jego realizacji w inny sposób, w szczególności przy wykorzystaniu wyłącznie środków publicznych (dotychczasowa metoda tradycyjna). Podmiot publiczny w ramach tej oceny uwzględnia m.in.: zakładany podział pomiędzy partnera prywatnego i publicznego zadań i ryzyk, szacowane koszty cyklu życia przedsięwzięcia i czas niezbędny do jego realizacji, wysokość pobieranych opłat od użytkowników, itp. Korzyść z realizacji zadania w formule PPP musi być stwierdzona w odniesieniu nie tylko do samego etapu inwestycyjnego, ale w relacji do całego budżetu przeznaczonego na zadaniem ujętego w całym cyklu życia konkretnego przedsięwzięcia (przede wszystkim etapu eksploatacji).

Dopiero po stwierdzeniu wyższej efektywności formuły PPP nad tradycyjną metodą powinna uruchomić proces wyboru Partnera Prywatnego do realizacji przedsięwzięcia.

Korzyści z zastosowania PPP

Wobec stale poszerzającego się katalogu zadań publicznych i potrzeb inwestycyjnych sektora publicznego, które narastają równolegle do ograniczenia możliwości dalszego powiększania budżetu, jakim dysponuje samorząd oraz ograniczeń tradycyjnych form organizacyjnych w  jakich działa sektor publiczny, konieczna jest lepsza alokacja ograniczonych zasobów publicznych.  Będąc podmiotem publicznym w ramach konkurencyjnego postępowania dokonuje się wyboru partnera prywatnego do realizacji zadań publicznych, po to by wykonać je efektywniej, niż miałoby to miejsce przy samodzielnym działaniu.

Zalety PPP

• maksymalizacja wykorzystania mocnych stron każdego z partnerów;
• krótszy czas realizacji projektu;
• redukcja zaangażowania kapitałowego strony publicznej;
• wyższa jakość i efektywność dzięki wykorzystaniu doświadczeń i specjalizacji podmiotu prywatnego;
• weryfikacja efektywności i opłacalności projektu (przez podmiot prywatny – tj. rynek);
• jeden podmiot odpowiedzialny za realizację całości przedsięwzięcia;
• dostęp do nowoczesnych, innowacyjnych rozwiązań i technologii;
• możliwość podziału przychodów pomiędzy stroną publiczną a prywatną.

Wady PPP

• koszt transferu ryzyka na partnera prywatnego;
• relatywnie wyższy koszt kapitału inwestora prywatnego rekompensowany poprzez efektywność realizacji przedsięwzięcia;
• skomplikowany, pracochłonny i kosztowny proces implementacji modelu PPP (w tym koszty doradcy prawnego, technicznego i finansowego)
• sztywny harmonogram zobowiązań o charakterze długoterminowym strony publicznej wobec partnera prywatnego.

Projekty hybrydowe jako szczególna (bardziej złożona) forma wykorzystania PPP.

Projekt hybrydowy – jest to projekt realizowany w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, w którym wykorzystane zostaną środki unijne. Środki funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności stanowią w takim modelu uzupełnienie finansowania prywatnego.

Projekty łączące model PPP z funduszami UE podlegają jednocześnie regułom PPP oraz regułom dotyczącym Funduszy Europejskich. Z takimi projektami łączą się dodatkowe, specyficzne ryzyka (np. ryzyko poziomu dofinansowania, ryzyko zwrotu funduszy unijnych czy też ryzyko trwałości projektu i ryzyko znaczących zmian w projekcie, wymagających akceptacji przez Komisję Europejską). Przygotowanie planu finansowego projektu PPP, które przewiduje  wsparcie ze środków UE jest możliwe, lecz wymaga pracy o większym stopniu złożoności i jest obarczone większą liczbą wymagań wynikających z regulacji prawnych na poziomie europejskim i krajowym.  

Jakie inwestycje samorządowe?

Obecnie chętnie realizowany przez samorządy w formule PPP typ inwestycji to termomodernizacje i wymiana oświetlenia ulicznego, bo formuła PPP umożliwia realizację bardziej kosztownych projektów w relatywnie krótkim okresie czasu. Bardzo często w tej formule partner prywatny jest zobowiązany do zagwarantowania określonych oszczędności w zużyciu energii. W idealnym modelu oszczędność będzie tak duża, że projekt sam się sfinansuje tzn. podmiot publiczny z oszczędności będzie mógł zapłacić za wykonanie usług termomodernizacji/wymiany oświetlenia i utrzymania tych obiektów. Rozłożenie prac modernizacyjnych na wiele lat uniemożliwiłoby wygenerowanie oszczędności oraz osiągnięcie zakładanego efektu energetycznego.

Formuła PPP jest stosowana również przy budowie i utrzymaniu obiektów kubaturowych. Ryzyko budowy i utrzymania są w większości po stronie partnera prywatnego, ryzyko popytu po stronie podmiotu publicznego lub dzielone. Środki pochodzące od partnera publicznego stanowią większość wynagrodzenia partnera prywatnego (pozostałe przychody partnera prywatnego to np. dochody z wynajmu powierzchni biurowych, parkingów itp.).

Istnieje również możliwość realizacji inwestycji publicznych z wykorzystaniem formuły PPP w zakresie budowy, modernizacji i utrzymania dróg, torów tramwajowych. Partner prywatny ponosi koszty budowy i utrzymania wybudowanej/zmodernizowanej drogi, a środki pochodzące od partnera publicznego są jedynymi dochodami partnera prywatnego i pokrywają jego wszystkie koszty związane z przedsięwzięciem.

Bardzo często podmioty publiczne stosują też formułę PPP przy budowie i utrzymaniu obiektów sportowych i rekreacyjnych (typy obiektów: park wodny, stadion, kompleks rekreacyjno-sportowy, obiekty turystyczne). Ryzyko budowy i utrzymania w większości po stronie partnera prywatnego, ryzyko popytu po stronie podmiotu publicznego. Wynagrodzenie partnera prywatnego pochodzi z opłat użytkowników korzystających z obiektów sportowych, ale przede wszystkim z dopłat podmiotu publicznego.

Więcej informacji o PPP: https://www.ppp.gov.pl/