W dniu 19 marca 2018 r. w sali audytoryjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego miało miejsce VII posiedzenie Podkarpackiego Forum Terytorialnego (PFT). W jego ramach odbyła się konferencja nt. Rzeszów – miasto czy metropolia? podczas której przedstawiciele organów administracji rządowej, samorządowej, stowarzyszenia Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego (ROF), przedstawiciele nauki i biznesu, a także członkowie, doradcy oraz obserwatorzy Forum dyskutowali o rozwoju funkcji metropolitalnych Rzeszowa, doświadczeniach ze współpracy gmin tworzących jego obszar funkcjonalny oraz planach w zakresie integracji planowania przestrzennego.
Spotkanie otworzyli Pan Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego, Przewodniczący Forum oraz gospodarz spotkania, a także Pani Ewa Leniart – Wojewoda Podkarpacki.
Pan Marszałek Władysław Ortyl w swoim wystąpieniu odniósł się do historii współpracy w ramach inicjatywy Catching-up Regions pomiędzy Samorządem Województwa Podkarpackiego a Bankiem Światowym i Komisją Europejską. Podkreślił, że stanowi ona szersze spojrzenie na region, a także kierunki i sposoby rozwoju stolicy województwa oraz gmin pozostających w jego obszarze funkcjonalnym. Zwrócił także uwagę na potrzebę wykorzystania potencjałów i układu komunikacyjnego stolicy województwa do dalszego rozwoju regionu. W obecnej unijnej perspektywie finansowej, jak zauważył, środków i funduszy dedykowanych Rzeszowskiemu Obszarowi Funkcjonalnemu jest stosunkowo dużo, dlatego o sposobach ich wykorzystania oraz efektach oddziaływania należy myśleć w dłuższej perspektywie, a także w kontekście korzyści dla całego regionu. Myślenie o przestrzeni, jak podkreślił Pan Marszałek, rozpoczyna każde działanie planistyczne i strategiczne a w konsekwencji przekłada się na podejście projektowe. Zorganizowana debata stanowić ma zatem spojrzenie przyszłościowe na rozwój regionu i wzmacnianie funkcji metropolitalnych Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego, a także przyczyniać się do wypracowania wniosków, które umożliwią przygotowanie się do nowej perspektywy finansowej.
Pani Ewa Leniart – Wojewoda Podkarpacki zwróciła uwagę, że prowadząc rozważania o znaczeniu Rzeszowa jako stolicy województwa, należy rozumieć wagę oddziaływania Rzeszowa jako swoistego centrum regionu. Kluczową rolę w tym podejściu odgrywa zagospodarowanie przestrzeni zarówno Rzeszowa, jak i Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego. Wyłącznie całościowe spojrzenie na ten obszar daje bowiem gwarancję intensywnego prorozwojowego oddziaływania Rzeszowa na całe województwo. Pani Wojewoda odniosła się także do kwestii rozszerzania granic Rzeszowa. Od 2005 r., jak podkreśliła, składane są regularne wnioski o zmianę granic miasta, pięciokrotnie spotkały się one z pozytywną decyzją Rady Ministrów. Kwestia ta jest priorytetowa z punktu widzenia planowania przestrzennego i dalszego rozwoju regionu, w tym Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego, w ramach którego potrzebna jest współpraca. Rozwój funkcji metropolitalnych stolicy województwa, a tym samym ROF-u oraz dalszy rozwój regionu nie mogą być zatem dziełem przypadku, lecz wynikać ze spójnej, odpowiedzialnej wizji rozwoju.
Przedstawione w dalszej części konferencji prelekcje dotyczyły m.in. miejsca ROF w dokumentach strategicznych, jego znaczenia, kierunków rozwoju i instrumentów wzmacniających funkcje, a także doświadczeń z inicjatywy Catching-up Regions w zakresie wsparcia działań na rzecz wspólnego planowania przestrzennego w ROF. Dyskutowano również o konieczności i efektach umacniania potencjałów gmin poprzez podejmowanie współdziałania w ramach obszarów funkcjonalnych, Zintegrowanych Inwestycjach Terytorialnych jako instytucjonalnej formie zarządzania, a także doświadczeniach Stowarzyszenia Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego.
Prelegenci Forum tj. Pan Grzegorz Wolszczak - ekspert Banku Światowego, Pan Piotr Zygadło - Dyrektor Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, Pan prof. UW dr hab. Wojciech Dziemianowicz z Uniwersytetu Warszawskiego, Pan Wiesław Dronka - Prezes Stowarzyszenia ROF i Burmistrz Boguchwały oraz Pan Paweł Wais - Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, a także członkowie, doradcy i eksperci PFT wspólnie zastanawiali się nad tym, w jaki sposób efektywniej wykorzystać potencjał Rzeszowa i Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego dla rozwoju całego regionu. ROF, w którego skład wchodzi trzynaście podkarpackich gmin stoi bowiem przed wyzwaniem wspólnego planowania przestrzennego, a także związanego z tym faktem wykorzystania i dalszego pozyskiwania środków zewnętrznych oraz realizowania wspólnych inwestycji.
Uczestnicy konferencji zgodnie stwierdzili, że Rzeszowski Obszar Funkcjonalny jest kołem zamachowym dla całego Podkarpacia. Miasto Rzeszów, będące stolicą województwa wraz z jego obszarem funkcjonalnym jest bowiem największym ośrodkiem gospodarczym w regionie południowo-wschodniej Polski. Jego dynamika rozwoju przekłada się na większość funkcji realizowanych przez miasto tj. gospodarczą, naukową i edukacyjną, kulturalną i turystyczną, polityczną i administracyjną. Pomimo jednak wyraźnie silnej pozycji oraz pełnienia roli centrum rozwojowego w województwie podkarpackim, a także widocznych od wielu lat tendencji i aspiracji do pełnienia funkcji metropolitalnych, w tym rozszerzania granic, w dalszym ciągu wymaga wzmocnienia na poziomie krajowym i międzynarodowym. W tym celu należy zatem umacniać funkcje metropolitalne stolicy Podkarpacia, a także proklamować i wspierać działania oraz instrumenty intensyfikujące współpracę gmin w ramach jej obszaru funkcjonalnego. Sprzyja ona bowiem, jak dowodzą doświadczenia Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego, osiąganiu synergii działań i ich wartości dodanej, a także przekłada się na umocnienie funkcji i zdolności do rozwoju wszystkich kooperantów.
Tekst: Ewelina Kloc (Departament Rozwoju Regionalnego)
Foto: Daniel Kozik (Biuro Prasowe)
 ROF w dokumentach strategicznych | 1948 kB |
| Catching-up Regions | 4677 kB |
| Obszary funkcjonalne w Polsce | 1465 kB |
| Instrumenty ZIT | 487 kB |
| Doświadczenia Stowarzyszenia ROF | 2568 kB |
